Stanisław Tarnowski urodził się 7 listopada 1837 r. w Dzikowie. Jego rodzice to Jan Bogdan, dziedzic Dzikowa i Gabriela z Małachowskich. Naukę pobierał w domu rodzinnym i w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie.

Po ukończeniu szkoły w 1854 r. wyjechał do Włoch, a po powrocie rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, które następnie kontynuował w Wiedniu. Podróżował po Europie, zwiedził Francję, Hiszpanię, Egipt. Pielgrzymował do Ziemi Świętej i Jerozolimy. W 1862 r. wrócił do Dzikowa na pogrzeb matki.

W 1863 r. podjął działalność patriotyczną, za którą został aresztowany. W więzieniach Krakowa, Lwowa i Ołomuńca spędził 2 lata. Po wyjściu z więzienia rozpoczął działalność polityczną, publicystyczną i naukową. Był posłem na sejm  i członkiem Izby Panów w Wiedniu. Od 1872 r. był profesorem literatury polskiej na UJ oraz dwukrotnie rektorem tej uczelni, a także prezesem PAN. Należał do grupy konserwatystów krakowskich nazwanej „stańczykami”. Jest autorem „Historii literatury polskiej”. Mieszkał w Krakowie w pałacu  „Na szlaku”, a także w majątku  w Rudniku n. Sanem.

Zmarł 31 XII 1917 r. w Krakowie, jego prochy spoczywają w krypcie rodowej w kościele  O.O. Dominikanów                     

w Tarnobrzegu. Był żonaty z Różą Branickich, miał troje dzieci: Jadwigę, Elżbietę i Hieronima.